با داغ شدن بحث درباره افزایش مهاجرت شهروندان افغان به ایران در رسانه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، ایکس و تلگرام، رسانه‌های جمهوری اسلامی نیز از چند هفته پیش، مسائل چالش‌برانگیز حضور مهاجران افغان در ایران را سوژه گزارش‌های خود کرده‌اند.

روزنامه جهان صنعت روز پنجشنبه، در گزارشی نوشت که جنوب تهران تقریبا در محاصره مهاجران افغان قرار گرفته است و ۷۵ درصد زایمان‌ها در بیمارستان‌های این منطقه در تهران مربوط به زنان افغان است و حدود ۸۰ درصد مدارس ایران به‌دلیل حضور فرزندان مهاجران افغان مجبورند که دو شیفت فعالیت کنند. 

تقریبا اکثر رسانه‌های چاپ تهران در هفته گذشته، مطلبی را به مهاجران افغان اختصاص داده بودند. هرچند همه این مطالب چالش حضور مهاجران افغان را مطرح نمی‌کرد و تعدادی از رسانه‌ها، امتیاز‌های حضور مهاجران را نیز بر‌شمرده بودند، اما اکثر رسانه‌ها حتی با لحن نرم نیز حضور افغان‌ها را برای جمهوری اسلامی یک چالش عنوان کرده‌اند.

ایلنا به نقل از فدا حسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی و روابط خارجی مجلس شورای اسلامی، نوشته بود: «‌ورود زیاد مهاجرانی که بعضا غیرقانونی وارد می‌شوند، نگرانی‌هایی را برای مردم ما به وجود آورده، که نگرانی‌های به حقی هم است.»

او همچنین گفته بود اتفاقاتی در این کشور رخ می‌دهد که قبل از حضور طالبان سابقه نداشته است، مثل کلیپی که علیه مردم ایران پخش می‌شود. 

خبر آنلاین نیز زیر عنوان «یک میلیون افغانستانی در راه ایران، زنگ خطر به صدا درمی‌آید»، به مشکل حضور مهاجران افغان پرداخته و نوشته است که معضل ورود افغان‌ها به صورت غیر‌قانونی به ایران مسئله‌ جدیدی نیست، عبور بی‌حد‌و‌حصر افغانستانی‌ها به‌صورت غیرقانونی در یکی دو سال اخیر از مرزهای ایران شدت گرفته و آژیر خطر را به صدا درآورده است تا جایی که وزیر کشور دولت سیزدهم هم مجبور شد به آن واکنش نشان دهد و با توجه به نگرانی‌های ایجادشده، ضمن تضمین اینکه این اتباع چالش امنیتی برای ایران ندارند، از بازگشت اتباع غیرمجاز سخن بگوید. بدون تردید آمارهای اعلامی با حقیقت در تعارض است. 

با این‌‌که تعدادی از رسانه‌های جمهوری اسلامی خواسته‌اند بار مهاجر‌ستیزی این گزارش‌ها را کم کنند و با اغراق درباره حضور افغان‌ها مخالفت کرده‌اند، اما این گزارش‌ها تاثیر خود را بر افکار عمومی در ایران به جا گذاشته است و شهروندان این کشور به صورت‌‌های مختلف درباره حضور افغان‌های مهاجر ابراز نارضایتی کرده‌اند.

چند روز پیش یک ویدیو منتشر شد که نشان می‌داد چند جوان با کارد‌های بزرگ یک کارگر افغان را شکنجه می‌کنند‌. افرادی که این ویدیو را ضبط کرده‌اند خود را جوانان سنندج معرفی می‌کنند و با فحش‌های رکیک از این کارگر افغان می‌خواهند که تعهد بدهد دیگر به سنندج نمی‌رود. 

این مسئله حتی برای برخی از رسانه‌ها در ایران نیز نگران‌کننده شده است. روزنامه شرق هفته گذشته مطلبی را منتشر کرده بود که در آن از اوج گرفتن افغان‌ستیزی در ایران خبر داده بود.

با این حال، یک باور دیگر نیز درباره این روند افغان‌هراسی و مهاجر‌ستیزی وجود دارد که پشت همه این تبلیغات، جمهوری اسلامی قرار دارد. گفته‌هایی وجود دارد مبنی بر این‌که طالبان از دولت ایران خواسته است تا مهاجران افغان را اخراج کند و دوباره به افغانستان بازگرداند، زیرا در این کشور امنیت تامین شده است. اما در واقع طالبان می‌خواهند به هزاران سرباز امنیتی افغان که به ایران فرار کرده‌اند، دست پیدا کنند. 

در هر صورت آنچه این روز‌ها به صورت واضح دیده می‌شود، موج قابل‌لمس افغان‌ستیزی در جامعه ایرانی است. این ستیز می‌تواند یک‌بار دیگر تکرار خشونت‌هایی را که قبل از این بر مهاجران افغان وارد شده است تداعی کند. در دهه ۷۰، شایعه ای در شهر مشهد بر سر زبان‌ها افتاد که گویا یک قاتل زنجیره‌ای به نام خفاش شب، مهاجر افغان است، اما بعد مشخص شد که قاتل زنجیره‌ای شهروند ایران است. در آن زمان، چندین مهاجر افغان توسط شهروندان ایران کشته یا زخمی شدند.

همچنین پس از آنکه طالبان دیپلمات‌های ایران را در مزار شریف در سال ۱۹۹۸ به قتل رساندند، شهروندان ایران که دستشان به طالبان نمی‌رسید، به مهاجران افغان حمله کردند و بر اساس گزارش‌ها، ۴۷ تن در اصفهان و مشهد کشته و زخمی شدند. حال این نگرانی وجود دارد که روند افغان‌ستیزی، بار دیگر زمینه خشونت‌های سابق را فراهم کند.

احمد وحیدی، وزیر کشور جمهوری اسلامی ایران، چند روز قبل عنوان کرد که حدود پنج میلیون مهاجر افغان در ایران حضور دارند، اما رسانه‌های جمهوری اسلامی ادعا می‌کنند که در واقع هشت میلیون مهاجر افغان در ایران زندگی می‌کنند. این‌ها مسائلی‌اند که می‌توانند به حجم مهاجر‌ستیزی و افغان‌هراسی دامن بزنند.